veranderEconomie - 5,5 daagse

Waarom een nieuwe economie?

Economie is de onzichtbare blauwdruk onder ons dagelijks leven – een systeem van waarden, overtuigingen en afspraken dat bepaalt hoe we samenleven, werken, zorgen, wonen en consumeren. Vanaf onze geboorte worden we er al in ondergedompeld. Het vormt onze keuzes, ons wereldbeeld en zelfs onze verbeelding van wat mogelijk of wenselijk is. Zo diep zit het verweven met onze cultuur, dat we zijn vergeten dat het te bevragen.

Zo leven we in een narratief dat ons leert dat waarde gelijk is aan winst, dat schaarste de natuurwet is van de markt, en dat groei altijd goed is. Ongemerkt nemen we deel aan een systeem dat de aarde uitput, relaties onder druk zet en structurele ongelijkheid reproduceert. Dit narratief heeft z’n houdbaarheidsdatum overschreden. De ecologische en sociale kosten zijn al veel te lang veel te hoog.

Het is daarom tijd om de fundamenten van economie opnieuw te bevragen. Om onszelf de ruimte te geven voor een ander verhaal – een verhaal waarin waarde wordt herijkt, relaties worden hersteld en economie weer dienstbaar wordt aan het leven.

Voor wie 

Deze cursus is voor mensen die voelen dat het anders moet – én anders kan.

• Voor iedereen die zich betrokken voelt bij de urgente uitdagingen van deze tijd en zoekt naar een ander perspectief op economie en samenleving.

• Voor doeners en denkers die hun rol willen (her)ontdekken in de transitie naar een economie die het leven dient – en die liever onderdeel zijn van de oplossing dan van het probleem.

• Voor nieuwsgierigen die behoefte hebben aan een samenhangend en verdiepend overzicht van de vele stromingen binnen de ‘nieuwe economie’.

• Voor professionals uit het bedrijfsleven, NGO’s, (impact)ondernemers, investeerders, beleidsmakers, zelfstandigen en carrièrezoekers die hun werk of leven opnieuw willen oriënteren.

• Voor iedereen die niet alleen wil leren, maar ook deel wil worden van een inspirerende gemeenschap van veranderaars.

DOCENTEN

SHINTA OOSTERWAAL  
Shinta is jouw hoofddocent tijdens de gehele cursus. Ze is een onconventionele econoom en daarmee de ideale begeleider van jouw reis naar de Nieuwe Economie. Na een carrière bij Buitenlandse Zaken als internationaal adviseur van overheden en bedrijfsleven over eerlijkere economische groei, besloot ze buiten de gebaande paden te treden en als zelfstandige leiders en hun teams te bewegen van ‘business as usual’ in een conventionele economie naar ‘business unusual’ voor een nieuwe economie. Shinta is tevens oprichter van WHATNOW.earth, een platform voor vernieuwende perspectieven op de economie en schrijft samen met Kees Klomp twee boeken over nieuwe economische realiteiten. De benadering van haar werk is altijd via de existentiële dimensie: ‘Waar mensen tot bloei komen wordt een cultuur wakker die een nieuwe richting geeft aan het bedrijfsleven en de economie én aan de samenleving als geheel’. 

Naast Shinta zul je ook een groot deel van onze gastdocenten ontmoeten, zoals:

RUURD PRIESTER 
Ruurd is systeemdenker/doener, ontwerper en sociaal ondernemer, met trackrecord in digitaal ontwerp, marketing en innovatie – onder andere als directeur strategie van Lost Boys. Daarna werd hij medeoprichter en strateeg van een reeks purpose-driven netwerken en organisaties, zoals Gebiedonline, 02025, Groundforce.Studio, Club van Wageningen, Climate Cleanup, Sumowala en de Amsterdamse Donut Coalitie. Naast een aantal bestuursfuncties werkt Ruurd momenteel als ontwerper en adviseur voor het Doughnut Economics Action Lab (DEAL) en als docent bij de School for Change van de De Groene Afslag.  

KEES KLOMP 
Kees Klomp is 15 jaar werkzaam geweest als marketingadviseur bij de gerenommeerde internationale adviesnetwerken BBDO, Y&R en TBWA. In 2006 loopt hij vast in het conventionele bedrijfsleven met zijn maatschappelijk geëngageerde ethiek en besluit hij zijn kennis en kunde voortaan slechts te gebruiken om de wereld te verbeteren. Hij heeft sindsdien vijf boeken geschreven over betekenisvol ondernemen. Kees is ook de grote roerganger van THRIVE Institute, een innovatieve denktank, en mede initiator van de School for Change. Hij is consultant, mentor, spreker, content-maker, ondernemer,. To voor kort was bij als Lector Betekeniseconomie verbonden aan de Hogeschool van Rotterdam. Inmiddels heeft hij Rotterdam ingewisseld voor Zwolle waar hij nu aan de hogeschool Windesheim verbonden is. 

RUBEN JACOBS
Ruben Jacobs is een schrijver, docent aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht, en volgt momenteel een opleiding tot natuurgids. Zijn werk richt zich voornamelijk op de relatie tussen mens en natuur. Eerder was hij journalist voor VPRO, NTR en Brainwash, en schreef hij verschillende boeken, waaronder 'Iedereen een kunstenaar’ (2014), ‘Artonauten’ (2018), en 'De eeuw van Felix' (2022).

EGBERT MULDER
Egbert Mulder is oprichter van ‘Circular Leadership’, waarmee hij het ‘Overview Effect’ naar de gewone mens brengt. Met zijn VR Workshop EARTH FROM SPACE ® geeft hij je de beleving die astronauten ervaren in de ruimte. Een ervaring waardoor ze bijna zonder uitzondering terugkeren naar aarde als milieu-activist.

ROB EBELING

Rob Ebeling is medeoprichter van De Groene Ruijter (GRRU), een gemeenschapsbedrijf in Bussum dat zich inzet voor natuurherstel, sociale cohesie en circulaire economie. Hij ontving de "Bussumer van het Jaar"-award vanwege hun inzet voor biodiversiteit en maatschappelijke betrokkenheid.

BLANCHE MEIJER BEIJERSBERGEN VAN HENEGOUWEN
Blanche wil als levenskunstenaar bijdragen aan een betekenisvol verhaal voor de mensheid in een liefdevolle wereld. Samen gaat ze op zoek naar onontgonnen gebieden in onszelf, waar we onze natuur hervinden.

OPBOUW VAN DE CURSUS 

Omdat JIJ niet alleen als deelnemer, maar ook als deelgever onderdeel zult zijn van deze cursus passen we de loop der dingen graag aan aan jullie behoefte. Zo gaan we vaak de handen uit de mouwen steken bij de AltijdWerkplaats, een plek waar pioniers al een nieuwe (complementaire en betekenisvollere) economie nastreven. Ook een VR ervaring of een werkbezoek bij MUD jeans, 's werelds eerste circulaire spijkerbroekenmerk kan zomaar onderdeel zijn van de cursus. En soms staat opeens iemand uit de groep op die iets waardevols bij te dragen heeft. Onderstaande dagen worden daarom soms licht door elkaar gehusseld terwijl we de leerdoelen samen bewaken.

Dag 0: Landen

We verwelkomen je vanaf 17:00 op De Groene Afslag. Tijdens het informele diner leer je de andere deelnemers kennen. In de avond openen we de gezamenlijke ruimte: wat breng je mee, wat hoop je te ontvangen, en wat wil je bijdragen? Een zachte landing in het veld van verandering.

Dag 1:  De economische transitie 

Thema: Waarom verandering nodig is.

- We openen de dag met een verkenning van transitie-dynamiek samen met Shinta Oosterwaal. Hoe verschuiven systemen? Wat zijn de onderliggende patronen van verandering? En hoe beweegt een samenleving van oud naar nieuw?

- Vanuit dit perspectief onderzoeken we: hoe is die transitie nu al zichtbaar is. Wat laat de aarde ons zien? Welke vormen van systemische feedback – zoals klimaatverandering, verlies van biodiversiteit, of sociale onrust – wijzen ons op de noodzaak van fundamentele verandering?

- Je ervaart de VR-installatie van Egbert Mulder, die de ecologische crisis niet alleen zichtbaar, maar voelbaar maakt. Daarna verdiepen we deze ervaring in dialoog over de staat van de wereld wat biodiversiteit en klimaat betreft.

- We vervolgen de dag eindigt met een artistieke interventie, een lecture performance van Blanche Beijersbergen van Henegouwen over de relatie tussen mens en natuur in het Antropoceen.

- We sluiten af met een oefening die uitnodigt tot reflectie, verbeelding, verbinding en integratie.

Dag 2: Economie als ontwerp

Thema: Hoe het anders kan.

- Wat is economie eigenlijk – en wat zou het kunnen zijn? We herijken de fundamenten met inzichten uit het boek Thrive, fundamentals for a new economy, geschreven door Shinta Oosterwaal en Kees Klomp, en verdiepen ons in het ontwerpende vermogen van de mens.

- Ruurd Priester deelt zijn inzichten als ontwerper en van uit zijn boek Ontwerpen voor Leven en zijn praktijk ervaring als key partner van Doughnut Economic Action Lab. Ruurd laat zien hoe we systemen kunnen bouwen die het leven dienen.

- We onderzoeken vernieuwende praktijken waarin commoning, postgroei en regeneratie al tastbaar worden – als voorlopers van een nieuwe economie. En we gaan aan de slag met ontwerpende principes. 

Dag 3: Een nieuw verhaal

Thema: Ecologie & EcoLiberalisme. 

- We beginnen de dag bij het eerste licht van de dag, wanneer de wereld nog stil is en de heide ontwaakt in een zachte waas van nevel en dauw. In deze schemering stappen we naar buiten voor een natuursafari, een zintuiglijke verkenning van de levende wereld, die ons uitnodigt om te vertragen, te verstillen en ons te verbinden met het ritme van het leven. Tussen het ruisen van bladeren en het zingen van vogels oefenen we ons in luisteren, kijken en aanwezig zijn. De natuur als leermeester, gids en spiegel.

- Wanneer we terugkeren uit de verstilling van de ochtend, verrijkt Ruben Jacobs onze ervaring met zijn reflecties. Als natuurgids en vrijwilliger in de moestuinen van Jagtlust weet hij de taal van het landschap te vertalen naar inzichten die raken. Hij deelt zijn perspectieven uit Waar de bijen slapen en de vier ecologische wetten van Barry Commoner:

1. Alles is met alles verbonden – niets staat op zichzelf in de natuur.

2. Alles moet ergens naartoe – afval verdwijnt niet zomaar.

3. De natuur weet het beter – natuurlijke processen zijn efficiënt, circulair en veerkrachtig.

4. Er bestaat niet zoiets als een gratis lunch – elke ingreep in de natuur heeft consequenties.\

   - In de middag verkennen we samen met Kees Klomp en Shinta Oosterwaal hoe betekeniseconomie en ecoliberalisme nieuwe visies op vrijheid, verantwoordelijkheid en economie mogelijk maken. In zijn boek Ecoliberalisme pleit Klomp voor een economisch en politiek systeem waarin ecologie centraal staat. Hij stelt dat we de samenleving moeten herinrichten op basis van universele ecologische principes die al bijna vier miljard jaar bestaan. Dit betekent een fundamentele herziening van ons mens- en wereldbeeld, waarbij we onszelf zien als verweven met de natuur, in plaats van verheven boven de natuur. Vrijheid niet de neoliberale vrijheid van grenzeloze marktwerking, maar een vrijheid die in harmonie is met ecologische systemen en de rechten van alle levensvormen. Het ecoliberalisme is een pleidooi voor een samenleving waarin ecologische principes leidend zijn in zowel economische als politieke besluitvorming. Een verhaal dat het midden houdt tussen realisme en hoop, tussen systeemkritiek en creatiekracht.\

Dag 4: Een nieuw verhaal

Thema: Wat het betekent om mens te zijn. 

- We starten de dag met een verkenning van de onzichtbare maatschappelijke wonden die diep doorwerken in ons lichaam, onze instituties en onze samenleving. Hoe raken uitbuiting, uitsluiting, prestatiedruk en bestaansonzekerheid aan de kern van wat we economie noemen?

- In de middag richten we de blik op sociale ongelijkheid: de kloof tussen arm en rijk, kansen(on)gelijkheid, bestaans(on)zekerheid. Wat vraagt het van een economie om werkelijk dienstbaar te zijn aan menselijkheid en collectief tot bloei komen?

- We laten ons inspireren door o.m. het werk van o.m. Michele van Tongerloo en Collectief Kapitaal – een praktijk van radicale solidariteit waarin mensen met geld hun vermogen tijdelijk delen met mensen die dat structureel missen, zonder voorwaarden, mét vertrouwen.

Dag 5: De verandering 

Thema: Neem je plek in. 

• We starten de dag met een bezoek aan de AltijdWerkplaats – een levend voorbeeld van regeneratief werken, ambacht en collectieve organisatie. We spreken met de mensen achter deze plek over hoe een economie van vertrouwen en wederkerigheid er in de praktijk uitziet.

• Terug op De Groene Afslag blikken we terug op de reis die we samen hebben afgelegd. Wat neem je mee? Welke stap wil zich nu zetten? We ondersteunen elkaar in het formuleren van een eerste, betekenisvolle actie.

• We sluiten het programma af met een systeemopstelling waarin we zichtbaar maken wat er is bewogen, wat zich wil verankeren, en hoe ieder zich verhoudt tot het grotere geheel. Een ritueel van intentie, getuigenis en heling. Een economie van het leven begint niet later, ze begint hier.

EVEN PRAKTISCH

Datum: Donderdag 30 (start 17.00), 31 sept en 7, 14 en 21 nov 2025
Tijdstip: 9.00 uur inloop, 9.30 - 17.00 uur cursus
Type evenement: 5,5 daagse cursus (met 1 overnachting van 30 op 31 okt)
Locatie: De Groene Afslag

Wij prijzen onze cursus naar draagkracht en inclusief diner en overnachting op dag 1, koffie, thee, een heerlijke lunch en na afloop van de cursusdagen een drankje en hapje aan de bar:

• Groene weldoener – jij hebt zo goed geboerd in de huidige economie dat geld geen grote rol meer speelt in jouw leven. Je wil dat geld graag inzetten om een ander met nauwelijks financiële middelen in staat te stellen om gratis mee te doen: €5000,- (incl BTW)

• Groene werknemer – jouw organisatie betaalt, of je hebt zelf meer dan genoeg geld verdiend om mee te doen en wil dat geld dolgraag aanwenden om anderen ook de gelegenheid te geven om mee te doen: €3000,- (incl BTW)

• Groene geluksvogel – jij betaalt zelf en kan dat bedrag prima missen: €2250,- (incl BTW)

• Groene wereldverbeteraar – jij wijdt je werkende leven aan duurzame en sociale oplossingen en betaalt deels met jouw ervaring in van de nieuwe economie: €1250,- (incl BTW)

Mocht je deze bedragen niet (volledig) kunnen betalen dan ben je natuurlijk toch welkom want de Nieuwe Economie is er voor iedereen! Meld je dan alsjeblieft even aan voor ons Scholarship via de knop onderaan onze homepage of mail ons op weeswelkom@deveranderschool.nl.

Goed om te weten 

De courses vinden doorgang bij minimaal 12 en maximaal 20 deelnemers.   
Dit laten we uiterlijk 1 week voor de start weten.  

Wat we nog met je willen delen 

Restitutie niet altijd mogelijk. Je deelname doorschuiven naar een volgend programma kan in overleg.