VERANDERVOEDSEL

Duik met jouw hele systeem de keten van de voedseltransitie in

Onze relatie met voedsel is vaak vanzelfsprekend geworden, terwijl ons huidige voedselsysteem niet duurzaam of gezond genoeg is. 60% van het supermarktvoedsel draagt niet bij aan onze gezondheid, 30% verdwijnt als afval, en we hebben inmiddels vier aardbollen nodig als we zo doorgaan. Er is geen planeet B.

Hoe veranderen we het voedselsysteem? Simpel: met je vork. Minstens drie keer per dag. Maar bewuste keuzes maken is niet eenvoudig. Het gaat over meer dan alleen eten – het gaat over ons en hoe we de weg van ons voedsel naar ons bord organiseren! En jouw rol daarin! Of dat nu op het land, in de productie of in de supermarkt is. Of bijvoorbeeld in de financiering daarvan.

Hoe kun je die rol verbinden met jouw dromen als mens en hoe breng je dat in praktijk op een manier waar je achter staat? Niet alleen op je werk, maar ook in je buurt en thuis. Allemaal plekken met mensen en dieren die onderdeel zijn van het mooiste wonderlijkste systeem op aarde: de natuur.

Voor dit programma neem je je hele hebben en houwen mee. We schudden de boel samen op, heilige huisjes en sociale bubbels gaan in de blender. Als uitkomst beloven we je een frisse blik, veel wijsheid, goede moed en nieuwe reisgenoten om samenwerkingen aan te gaan. Of om bestaande samenwerkingen swung te geven, dat is natuurlijk minstens zo waardevol!

4 dagen ontdekken, ontwerpen, toepassen en reflecteren

In dit vierdaagse programma onderzoeken we hoe voedsel het leven op aarde weer kan dienen. Doorleef de transitie van ons voedselsysteem met een programma dat je hoofd-, hart- en handvatten geeft. Van het land tot de keuken van de toekomst – laten we samen ontdekken hoe verandering mogelijk is. 

Omdat JIJ niet alleen als deelnemer, maar ook als deelgever onderdeel zal zijn van dit programma passen we de loop der dingen graag aan aan jullie behoefte. Ook een VR ervaring of een live verkenning van de Eiwitkaart in de omgeving van de Groene Afslag zijn onderdeel. En soms staat opeens iemand uit de groep op die iets waardevols bij te dragen heeft. Onderstaande dagen worden daarom soms licht door elkaar gehusseld terwijl we de leerdoelen samen bewaken.

Het programma staat onder bezielende (bege)leiding van Marjolein Brasz en geweldige gastsprekers als Shinta Oosterwaal, Egbert Mulder, Karin Slobbe, Jeroen Willemse, Eveline Bruggink, Femke van den Heuvel en Sheila Struyck.

11 juni: introductie verandervoedsel - economische barrières en kansen

We nemen de tijd om kennis te maken met elkaar. Wat brengt je hier en wat is je leerdoel? Vervolgens verdiepen we ons in de problemen inherent aan het huidige economische systeem. Je wordt meegenomen in het denken in symptomen, systemen en verhalen. Hoe komen we van een levensbedreigend naar een levensbevestigend systeem?
- Op weg naar een nieuwe economie – Shinta Oosterwaal
- De aarde vanuit de ruimte - Egbert Mulder
- Perspectief op Verandervoedsel - Marjolein Brasz

18 juni: Grote opgaven: Eiwit en de silo’s

Vandaag gaan we op zoek naar een nieuw voedsel-narratief: van vlees naar vezel. En waarom dat in deze ‘roaring twenties’ kan varen op de golven van verandering. Juist deze turbulente tijd biedt kansen om uit silo’s en bubbels te breken.

Hoe komen we weer meer in contact met elkaar op een schaal die past? Hoe revitaliseren we het werken binnen en tussen organisaties weer als levende, ademende ecosystemen die energie genereren, momentum behouden en zich aanpassen aan verandering?

Daarvoor zijn netwerkwevers essentieel. Ze zijn de gouden knooppunten die mensen en initiatieven verbinden, samenwerken in plaats van concurreren en verandering verankeren tot in de haarvaten van alle betrokkenen. Vaak onzichtbaar en ondergewaardeerd werk. Herkenbaar? In de middagsessie krijg je handvatten voor jouw praktijk.

• Van vlees naar vezel in de roaring twenties – Jeroen Willemsen

• Uit je silo – kunst van netwerk weven – Marjolein Brasz

25 juni: Grote opgaves: Regeneratief positief

Aan de hand van verkenning van regeneratieve landbouw maken we samen het voedselsysteem inzichtelijk. Waar gaat het over, aan welke knoppen kunnen we draaien, met wie. En ben jij iemand, ken jij iemand die daar vanuit zijn of haar rol versnelling in kan brengen? Hoe speelt onze houding en gedrag hierin een rol? Hoe kan de toekomst er uitzien? Hoe ontwerpen we voor het leven? 

• Ons voedsel regeneratief  – hoe dan? – Karin Slobbe

• Aan de slag - Groene zaadje planten voor jouw toekomst - Eveline Bruggink/Wouter Bakker & Marjolein Brasz: op zoek naar de perfecte plekken voor je zomerexcursie.

Schoolreisje / excursie in de zomer
Vanuit je persoonlijke plan, fascinatie en nieuwsgierigheid ga je op onderzoek uit. Samen met anderen. Waar kunnen de groene zaadjes kunnen wortelen. De inzichten, heilige huisjes en sociaal kapitaal gaan in de blender... Wat water en wat zon erbij. Kijken we er groeit in de zomermaanden!

Jullie bepalen je eigen tocht in het veld. Daar in de praktijk waar het gebeurt. Bijvoorbeeld bij een supermarkt, een biologische boer, een voedsellab, een ondernemer. Kijk voor EN achter de schermen. Onze begeleiders en de experts van Foodvalley kunnen je helpen met hun netwerk. De uitkomst is een concreet beeld van hoe de keuken van de toekomst eruit kan zien, in de vorm van een HERO ingrediënt naar Sheila Struyck en Femke van den Heuvel.

10 september: Naar de praktijk!
Tijd om te oogsten! Tijdens deze laatste dag komt alles samen van een zomer vol bijzondere belevenissen en persoonlijke transformatie. Tijdens de ochtend delen we wat we zijn tegengekomen en wat dat met ons heeft gedaan. Femke van den Heuvel en Sheila Struyck luisteren mee en zullen reflecteren op jullie verhalen vanuit het perspectief van het einde van de keten, de (semi) professionele keuken: wat betekenen jouw verhalen voor het gerecht van de toekomst?

In het middagdeel zullen zij hun eigen kennis en ervaring delen en vervolgens maken we een coproductie door te denken, voelen, ruiken en proeven. Zo ontwikkelen we samen een gerecht dat staat voor hoe voedsel het leven op aarde weer kan dienen. Daarna nemen ze jullie zomeroogst mee de keuken in. Terwijl zij het gerecht van de toekomst bereiden, gaan wij nog één keer de diepte in: we verkennen wat jouw rol is in deze transitie. 

Natuurlijk ronden we af in de keuken. We helpen Sheila en Femke om mooie bordjes te maken en tot een geweldig slotstuk te komen. We sluiten af aan tafel en laten je gaan met een helder perspectief op jouw rol in de voedseltransitie.

Voor wie?

Dit programma is voor professionals met interesse in de voedseltransitie. Mensen met een duurzaam hart en gevoel voor lekker eten, die als voedselveranderaar wil optreden in zijn of haar organisatie: van bankier tot CEO en van ondernemer tot boer. Voor groene professionals uit het bedrijfsleven, NGO’s, (impact)ondernemers, investeerders, zelfstandigen of mensen die op zoek zijn naar een volgende stap in hun loopbaan. Dus ben jij iemand of ken jij iemand die aan dit programma mee gaat doen? 

• Je gelooft dat je met kleine veranderingen ook iets kunt doen op een dagelijkse basis.    

• Je maakt druk over de uitdagingen van deze tijd en voelt dat het tijd is voor een ander perspectief op ons voedsel.

• Je bent een hooptimist die liever onderdeel willen zijn van de oplossing dan van het probleem en hun eigen rol in deze transitie willen verkennen.

• Je bent nieuwsgierig is naar een gedegen overzicht van alle smaken ‘food for thought’ 

• Je bent op zoek naar een netwerk van inspirerende groene professionals. (Bij ons is iedereen deelgever in plaats van deelnemer en na de cursus bouwen we graag samen verder aan het nieuwe voedselsysteem!)

Wat zijn de uitkomsten van dit programma?

Na het volgen van dit programma:

• Heb je een gevoel voor de systeemveranderingen, de belangrijkste onderwerpen en hoe jij vanuit jouw rol impact kunt maken.  

• Begrijp je de uitdagingen voor mensen om over te stappen op een meer duurzame manier van eten: van boer tot bord 

• Heb jij in je dagelijks handelen zicht op nieuwe routines en principes die je toe kan passen om zelf een voorbeeldrol te vervullen

• Heb je een groep gelijkgestemden gevonden om ook na de training mee van gedachten te wisselen. 

• Heb je een actieplan gemaakt en besproken met andere voorvechters om binnen jouw werk omgeving veranderingen aan te brengen.   

• Heb je veel geproefd en geroken en weet je hoe lekker een meer duurzame keuken kan zijn.   

Kader : hoe voedsel het leven op aarde weer kan dienen

Deze vraag diepen we in dit programma uit aan de hand van de volgende lenzen:

• Van huidige economie naar nieuwe economie
  It’s the economy stupid... Op zoek naar het alternatief voor dit heilige huisje in de vorm van brede welvaart en hoe dit doorwerkt in de grote opgaven van de circulaire landbouw en gezond en eiwitrijk voedsel.

• Van afleiding naar aandacht

  Kunnen we van sturen op voedsel met aandacht, waardering voor de bereiding, productie en de mensen, dieren en planten? Kunnen we het denken uit schaarste ombuigen naar denken vanuit overvloed en genoegen nemen met genoeg? Kan de liefde weer door de maag in balans met de natuur? 

• Van silo’s naar systemisch
  De manier waarop bedrijven en politiek en burger met voedsel omgaan begrijpen en ervaren vanuit het huidige knellende lineaire perspectief naar systeembenadering dat ruimte geeft aan nieuwe duurzame waardecreatie verandert. Waardering verandert, voedsel gaat een andere connotatie krijgen.

• Van ik en jij naar wij
  Praktisch ervaren wat het is om op meerdere lagen verbinding aan te gaan. Jezelf openstellen voor je omgeving, dromen en kansen verwerken. Maar misschien ook de het beest in de bek durven kijken. Waar loopt ik op vast? En waar vind ik nieuwe betekenis in mijn huidige rol, of wat heb ik nodig om een nieuwe rol te kunnen vervullen.

Docenten

MARJOLEIN BRASZ
Marjolein Brasz, CEO van Foodvalley, schrijft haar dynamische loopbaanontwikkeling toe aan haar vermogen en bereidheid om ongemak te omarmen en het normale uit te dagen. Na haar studie bedrijfskunde aan de Erasmus Universiteit Rotterdam ging ze aan de slag in de energiesector, waar ze werkte in de traditionele olie & gas voordat ze overstapte naar duurzame energie, duurzame materialen en nu dus duurzaam, gezond maar vooral lekker voedsel. Haar werkervaring in verschillende landen – dwars door alle sociale bubbels, versterkt haar vermogen om zich aan te passen en te innoveren in verschillende contexten.

Vanuit Foodvalley jaagt ze voedsel*verandering aan met systemisch werken, dat volgens haar vooral praktisch is. En draait om het (h)erkennen van veranderaars, het stimuleren van ondernemerschap en het navigeren door niet-lineaire paden. Zij is de ‘veldhouder’ van dit programma en draagt het bijeenbrengen van de persoonlijke en groepsontwikkeling.

SHINTA OOSTERWAAL  
Shinta is een onconventionele econoom en daarmee de ideale begeleider van jouw reis naar de Nieuwe Economie. Na een carrière bij Buitenlandse Zaken als internationaal adviseur van overheden en bedrijfsleven over eerlijkere economische groei, besloot ze buiten de gebaande paden te treden en als zelfstandige leiders en hun teams te bewegen van ‘business as usual’ in een conventionele economie naar ‘business unusual’ voor een nieuwe economie. Shinta is tevens oprichter van WHATNOW.earth, een platform voor vernieuwende perspectieven op de economie en schrijft samen met Kees Klomp twee boeken over nieuwe economische realiteiten. De benadering van haar werk is altijd via de existentiële dimensie: ‘Waar mensen tot bloei komen, wordt een cultuur wakker die een nieuwe richting geeft aan het bedrijfsleven en de economie én aan de samenleving als geheel’. Shinta is tevens hoofddocent bij De Veranderschool van de Groene Afslag.

JEROEN WILLEMSEN

Jeroen Willemsen (1972) is lead Protein Transition bij Foodvalley. Als onderzoeker en ondernemer zet hij zich al 25 jaar in voor het herstellen van de balans tussen plantaardig en dierlijk in ons voedselpatroon. Het leverde hem de eretitel Eiwitcommissaris van Nederland. Hij herkent als geen ander het belang van partnership en de waarde small-wins voor succesvolle transities. Zo bediende Jeroen met zijn plantenvleesbedrijf Ojah partners zoals Jaap Korteweg van De Vegetarische Slager, smeedde hij communities zoals The Protein Community en de Green Protein Alliance en initieerde hij de Nationale Eiwitstrategie, de Bean Deal en de Eiwitboeren van Nederland. Momenteel maakt Jeroen zich hard voor het betrekken van ‘stille regimespelers’ – producenten met een grote voedselimpact – bij de voedseltransitie en realiseert hij meerjarige partnerships tussen boeren en voedselaanbieders. 

KARIN SLOBBE 

Karin is een gepassioneerd pleitbezorger voor regeneratieve landbouw en inclusieve agrifood voedselsystemen, toegewijd aan het creëren van een bloeiende planeet waar mens en natuur samen floreren. Met een achtergrond in zowel het bedrijfsleven als internationale ontwikkeling heeft Karin uitgebreide ervaring in strategieontwikkeling, programmaontwerp en het managen van complexe projecten in de duurzaamheids- en voedselsector.

Karin is Portfolio Lead voor de Regeneratieve Innovatie Portfolio bij Foodvalley, waar ze werkt aan het versnellen van de overgang naar regeneratieve landbouw in Europa. Eerder werkte Karin in functies als Global Retail Lead bij Rainforest Alliance, Project Manager bij Cordaid en Senior Consultant bij Deloitte. Centraal in haar loopbaan staat samenwerking met organisaties om impactvolle duurzaamheidsinitiatieven te stimuleren in wereldwijde toeleveringsketens. Ze heeft een persoonlijke en analytische benadering en werkt met zeer gemotiveerde, diverse teams aan de toekomst van ons Voedsel.

FEMKE VAN DEN HEUVEL

Plantbased chef en opleider. van den Heuvel werd tweede in de Europese vegetarische chef verkiezing, had een eigen catering- en plantbased opleidingsinstituut. Ze adviseert de beroepsopleidingen in Nederland die -nu eindelijk- ook een plantbased curriculum aanbieden. Van den Heuvel is wild van in het wild koken, gelooft in werken met wat de natuur ons geeft, maar maakt ook ongelofelijk mooie bordjes.   

SHEILA STRUYCK

Na lang gewerkt te hebben als marketing en transformatie expert in het bedrijfsleven is Struyck nu ‘chef sustainable gastronomy’. Ze volgde de klassieke chefs opleiding op de Cordon Bleu, maar is sindsdien op een plantforward missie. Voor Food Inspiration schrijft ze over duurzame gastronomie. Niet alleen kan ze je inspireren, maar ook helpen met vraagstukken als leiding geven, motiveren en transformatie.  

EVEN PRAKTISCH

Datum: woensdag 11, 18 en 25 juni 2n 10 september 2025
Tijdstip: 09.00 - 17.00
Type evenement: vierdaags programma
Thema: Anders Eten en Drinken 
Locatie: De Groene Afslag 

Wij prijzen onze cursus naar draagkracht en inclusief koffie, thee, een heerlijke lunch en na afloop van de cursusdagen een drankje en hapje aan de bar:

• Groene weldoener – jij hebt zo goed geboerd in de huidige economie dat geld geen grote rol meer speelt in jouw leven. Je wil dat geld graag inzetten om een ander met nauwelijks financiële middelen in staat te stellen om gratis mee te doen: €5000,- (excl BTW)

• Groene werknemer – jouw organisatie betaalt, of je hebt zelf meer dan genoeg geld verdiend om mee te doen en wil dat geld dolgraag aanwenden om anderen ook de gelegenheid te geven om mee te doen: €2500,- (excl BTW)

• Groene geluksvogel – jij betaalt zelf en kan dat bedrag prima missen: €1750,- (excl BTW)

• Groene wereldverbeteraar – jij wijdt je werkende leven aan duurzame en sociale oplossingen en betaalt deels met jouw ervaring in van de nieuwe economie: €1250,- (excl BTW)

Mocht je deze bedragen niet (volledig) kunnen betalen dan ben je natuurlijk toch welkom want de Verandervoedsel moet ook in de Nieuwe Economie voor iedereen bereikbaar blijven! Mail ons dan alsjeblieft op weeswelkom@deveranderschool.nl.

GOED OM TE WETEN 

De courses vinden doorgang bij minimaal 12 en maximaal 20 deelnemers.   
Dit laten we uiterlijk 2 weken voor de start weten.  Restitutie niet mogelijk, maar natuurlijk gaan we ons best doen. Je deelname doorschuiven naar een volgende groep kan in overleg.